Η ωχρά κηλίδα είναι η κεντρική εκείνη περιοχή του αμφιβληστροειδούς, που είναι υπεύθυνη για την κεντρική και λεπτομερή όραση.  Λέγεται ωχρά λόγω του χρώματός της (φαιό-κίτρινο), που οφείλεται στην παρουσία χρωστικών επιθηλιακών κύτταρων. Έχει πολύ μεγάλη συγκέντρωση φωτοευαίσθητων ραβδίων και κωνιων και η παραμικρή διαταραχή έχει μεγάλη επίπτωση στην όραση των ασθενών.

Οι συνηθέστερες διαταραχές στην ωχρά κηλίδα συμβαίνουν σε ηλικιωμένους ασθενείς και χαρακτηρίζονται ως:

Ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας

Η ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας ξεκινά συνήθως μετά τα 65 έτη και χωρίζεται σε:

  • ξηρού τύπου που προχώρα σταδιακά και βαθμιαία και έχει αργή εξέλιξη, και δεν απαιτεί άμεση θεραπευτική παρέμβαση, και σε
  • υγρού τύπου όπου η παρουσία μιας νεοαγγειακής χοριοειδικής μεμβράνης δημιουργεί εξίδρωμα και παρουσία υγρού στην ωχρά κηλίδα, το οποίο διαταράσσει την ομαλή κεντρική όραση, καταστρέφει τα γειτονικά σε αυτό κύτταρα και τελικά οδηγεί σε μεγάλη μείωση της όρασης. Το κύριο σύμπτωμα σε αυτή την περίπτωση είναι η παραμόρφωση των αντικειμένων και η καμπύλωση των γραμμών.

Η διάγνωση και στις 2 περιπτώσεις γίνεται με βυθοσκόπηση υπό μυδρίαση που πραγματοποιείται στο ιατρείο, και εν συνεχεία εάν χρειαστεί εξέταση τομογραφίας συνοχής OCT που πραγματοποιείται σε εξειδικευμένο κέντρο.

Η θεραπεία στην υγρού τύπου εκφύλιση της ωχράς κηλίδας, είναι με ενδουαλοειδικές ενέσεις  (lucentis, eylea ), οι οποίες πραγματοποιούνται σε εξειδικευμένο οφθαλμολογικό κέντρο.

Η πρόληψη στην ξηρού τύπου εκφύλιση συνίσταται στην λήψη κατάλληλων βιταμινούχων σκευασμάτων, στην διακοπή καπνίσματος και στη σωστή διατροφή.

Διαβητικό οίδημα της ωχράς κηλίδας

Στην περίπτωση του διαβήτη ο οφθαλμός είναι ένα από τα πολλά όργανα που επηρεάζονται. Η ωχρά κηλίδα μπορεί να επηρεαστεί, με δημιουργία οιδήματος, αιμορραγιών, ανευρυσμάτων και η κεντρική όραση να επηρεαστεί. Η επίδραση του διαβήτη στα μάτια είναι σωρευτική, και όσο πιο πολλά χρόνια νοσεί κάποιος τόσο μεγαλύτερη η πιθανότητα να εμφανίσει διαταραχές στην όραση. Επιβαρυντικοί παράγοντες όπως υπερλιπιδεμία, υπέρταση, υψηλή χοληστερίνη, κύηση,  είναι δυνατόν να επιταχύνουν τις βλάβες στα μάτια γενικότερα και στην ωχρά κηλίδα ειδικότερα. Η σύσταση του NHS της Αγγλίας είναι οφθαλμολογική εξέταση κάθε χρόνο για τους πάσχοντες από διαβήτη, και βεβαίως ακόμα συχνότερα αν ήδη υπάρχει κάποια βλάβη.

Η θεραπεία στην διαβητική ωχροπαθεια είναι είτε με ενέσεις στο υαλοειδές όπως και στην εκφύλιση της ωχρας , είτε με χρήση laser (focal/grid)

Επιαμφιβληστροειδικες μεμβράνες – οπές ωχράς

Αυτές οι ενότητες αφορούν ανατομικές αλλοιώσεις στην περιοχή του κεντρικού βοθριου της ωχρας κηλίδας , που προκαλούν συμπτώματα παραπλήσια με την εκφύλιση της ωχρας, δηλαδή παραμόρφωση του ειδώλου, μικροψίες, μεταμορφοψίες.  Η θεραπεία είναι παρακολούθηση σε πολύ αρχικά σταδία , και χειρουργική αντιμετώπιση σε πιο προχωρημένα σταδία.

Κεντρική ορώδης αμφιβληστροειδοπάθεια CSR

Η συγκεκριμένη πάθηση , αφορά κυρίως μεσήλικες άνδρες συνηθεστέρα με κύριο χαρακτηριστικό την ύπαρξη στρες στην καθημερινότητα τους.  Επιβαρυντικοί παράγοντες που μπορεί να οδηγήσουν στην εμφάνιση της, είναι η χρήση κορτιζόνης, το κάπνισμα, και η κατάχρηση καφεΐνης. Τα συμπτώματα ομοιάζουν με αυτά της εκφύλισης ώχρας και διαβητικού οιδήματος. Είναι δυνατόν να υποχωρήσει αυτόματα μέσα σε λίγους μήνες , εάν δεν υποχωρήσει γίνεται θεραπεία φωτοδυναμικης, με χρήση laser και ειδικό ενδοφλέβιο παράγοντα.

Οίδημα στην ωχρά κηλίδα από απόφραξη φλέβας

Αυτό συμβαίνει όταν μια από τις φλέβες του αμφιβληστροειδούς αποφραχτεί, σαν συνέπεια υψηλής αρτηριακής πίεσης, στάσης του αίματος, υψηλής χοληστερίνης και λιπιδίων. Το αποτέλεσμα είναι αιμορραγίες στον αμφιβληστροειδή και οίδημα στην ωχρά κηλίδα.

Η θεραπεία γίνεται με ενέσεις ενδουαλοειδικα, ή και laser.

EL
EN